- خداوند به ما توفیق داده بود که از بچگی با قرآن محشور باشیم، کمی که بزرگتر شدیم تو مسجد به بچهها قرآن آموزش میدادیم و قصههای قرآنی میگفتیم و این علاقه به قصههای قرآنی از قدیم در وجود ما بود.
همه قصههای قرآن را دوست دارم از جمله حضرت یوسف را، یکی از علتهایی که به سراغ قصه حضرت یوسف رفتم، نگران بودم که خدای نکرده این قصّه توسط نااهل کار بشود.
این قصّه ظریفی است و نکات حساسی دارد به دلیل اینکه بهجای طرح ارزشهای الهی و معنوی، ممکن است که فقط به بعد نفسانی و عشقی آن توجه بشود.
تا به امروز بیست و اندی نسخه از داستان یوسف پیامبر در دنیا ساخته شده است، اما هیچکدام از دیدگاه قرآن و اهلبیت نبوده است.
مردم یک کار قرآنی را با یک کار تفریحی اشتباه نگیرند، نگاه به کار قرآنی نکاتی را در خود دارد که بایت با دقت نگاه کرد مثل یک بحث تفسیری که اگر دقت نکنید موضوع از دستتان در میرود و ما هم از نوع تفسیرنویسی در این سریال داریم ایجاد میکند که به آن دقت شود.
* سریال یوسف از کجا شروع شد.
- اوایل سال 1379 نگارش فیلمنامه شروع شد و اواخر سال 1382 نیز فیلمنامه آماده گردید، یعنی4 سال تحقیق و نگارش فیلمنامه به طول انجامید و در چند مرحله آماده گردید، ولی 6 بار بازنویسی شد. پیش تولید کار از اواخر سال 1382 آغاز گردید و فیلمبرداری کار نیز از 27خرداد سال 1383 شروع شد. اولین دکور که آماده شد، فیلمبرداری را آغاز کردیم و گروه دکور مشغول به ساخت و تحویل مابقی دکورها شدند.
* مبنای انتخاب لوکشین چگونه بود؟
- از ابتدا قرار را به این گذاشتیم که لوکشین ساخته شود و در عین حال اینکه هیچگونه لوکشینی به عنوان مصر در ایران وجود ندارد و امکان سفر به مصر نیز وجود نداشت و اگر هم میرفتیم دکورهای مورد نیاز ما وجود نداشت چون بعد از چند هزار سال دیگر چیزی وجود ندارد. طبیعتاً دکورها باید ساخته میشد.
در ابتدا قرار بر این بود که به شهرک سینمایی غزالی برویم، اما به این نتیجه رسیدیم که اصلاً مناسب کار نیست و آلودگی صوتی و تصویری شدید دارد.
دوربین به هر طرف که میچرخید دکل برق میدید یا اتوبان و یا ساختمانهای بلند، هواپیماهای فرودگاه مهرآباد هم مستقیم از روی شهرک عبور میکند و جا هم کم بود و محدودیت اجازه کار نمیداد و علیرغم اسرار بچههای تلویزیون که میخواستند دکوری که ساخته میشود برای شهرک بماند، دیدیم اسرار بجایی نیست و به ضرر کار هست.
پیشنهاد دوستان را در مورد شهرک دفاع مقدس پذیرفتیم و رفتیم دیدیم که جای مناسبی است دارای دریاچه خوب و زیبایی است که میتواند بجای نیل استفاده شود و در کنارش دکورمان را نیز بزنیم.
ما فضای خیلی باز و گسترده داشتیم، اما هیچ گونه امکاناتی وجود نداشت.
مجبور شدیم که هم برای شهرک برق بیاوریم و هم انتقال آب را ساماندهی کنیم و خطوط تلفن کشیده بشود. همه امکانات را ایجاد کردیم که بهتوانیم کار انجام پذیرد و راضی هستیم. و یکی از عنایتهایی که خداوند متعال به این پروژه داشت مکانی بود که در آنجا لوکشینهای سریال حضرت یوسف ساخته شد.
* البته برکات این کار فقط ملزم به این سریال نبود بلکه به شهرک و برای دیگر پروژهایی که در آن شهرک کار میکنند نیز معطوف بوه است.
خالق یوزارسیف در تبیان
* انتخاب بازیگران یوسف از کجا آغاز گردید؟
- معمولاً در سینما بازیگر را به خاطر استعداد و تجربه و تناسب چهره در سینما انتخاب میکنند برای نقش یعقوب کاندیداهای زیادی در ذهنم بود اما آقای پاکنیت را به خاطر سابقه بازیگری توانمندش و هم مسائل اعتقادیش که برای من بسیار ارزشمند بود، انتخاب کردم.
دوست داشتم یعقوب را کسی بازی کند که قلباً یک تعلق خاطری به این نقش داشته باشد و صرفاً برای بازی کردن و دستمزد گرفتن نباشد و ادای تکلیف هم برایش مهم باشد، که آقای پاکنیت چنین ویژگی داشت.
چهرهاش نیز مناسب بود فقط، سابقه بازیگری آقای پاکنیت بیشتر نقشهای منفی بود که به هر حال او را قانع کردیم، که ارزشهایی که آقای پاکنیت دارد خیلی بیشتر است از سابقه نقشهای منفی که بازی کرده است.
خانم ریاحی نیز با همین شرایط با در نظر گرفتن سوابق بازیگری و هم سن و سال ایشان که در مدیومی قرار گرفته بودند که با گریم هم جوان میشدند و هم پیر.
و من در بین بازیگرانی که داشتیم خیلی کم بازیگری را دیدم که استعدادش را داشته باشد و هم ذهنیت مثبتی از ایشان در ذهن مردم وجود داشت و چهره ایشان نزدیک به آن نقش باشد.
چهره آقای زمانی هم در رابطه با نقش یوسف اسرار بنده بود که حتماً چهره بکری باشد و هیچ نوع سابقه بازیگری تا بحال نداشته باشد و بگونهای شناخته نشده باشد.
خوب طبیعتاً کار برای ما دشوارتر میشد هر چند کسی که انتخاب میشد خود نیز باید دارای استعداد هم میبود تا بتواند با کمکهای ما جلوی دوربین برود و الحمدلله در مورد آقای زمانی کاملاً جواب داد.
* معمولاً کارگردانهایی که نویسنده کارها نیز خودشان هستند وقتی شروع به نگارش فیلم نامه میکنند موقع نگارش کارکترهای داستان، نقشها را بر اساس بازیگرانی که در ذهن دارند مینویسند، این برای شما هم صدق میکرد؟
- خیر.
* اولین لوکشین که فیلمبرداری در آن آغاز گردید کجا بود؟
- یکی از شهرهای جنوبی عراق به نام فدان در جنوب بابل، زادگاه حضرت یوسف و برادرانشان بود و دایی حضرت یعقوب در آنجا زندگی میکرد، به توصیه مادرش میرود که با دختر ایشان ازدواج کند و لذا از کنعان به فدان میآید در جنوب عراق و در آنجا ماندگار میشود و ازدواج میکند و بچهدار میشود و بعد از رحلت پدرشان حضرت اسحاق از فدان به کنعان بر میگردد.
* طراحی لوکشینها، تا چه حد بر اساس مستندات تاریخی و تا چه اندازه بر اساس تخیلات طراح صحنه میباشد.
- تقریبا نود درصد براساس استنادات تاریخی ساخته شده ،حال ممکن است در جاهایی تغییرات جزئی صورت گرفته باشد آن هم به هر حال بهخاطر هماهنگ کردن فضا با مدیوم سینما، که صورت گرفته ولیکن در مجموع همه چیز مستند است.
خالق یوزارسیف در تبیان
- اگر مردم این کار را دیدند و پسندیدند، دعایمان کنند، آنها هم که نپسندیدند به بزرگواری خودشان ببخشند.
* تا چه حد از گریمهای کار راضی بودید؟
- از بخش اعظمش راضی بودم ولیکن در بعضی جاها بگونهای مشخص معلوم بود که گروه گریم ناپخته است.
ولیکن وقتی یک گریمور جوانی را انتخاب میکنید که به او میدان داده باشید ، رشد بکند و هم انیکه بچه مومنی را بهکار گرفته باشید، طبیعتاً باید طبعاتش را نیز بپذیرید.
* جمعه قبل داشتم سریال را میدیدم در نمایی مدیوم کلوز آپ آقای زمانی (حضرت یوسف) اختلاف بین صورت و گردن بازیگرتون حداقل 3 درجه بود که صورت تیره و گردن سفید و روشن بود.
- بله خودم هم دیدم و قبول دارم.
خالق یوزارسیف در تبیان
* جلوهای ویژه رایانهای چقدر به شما کمک کرد.
- تقریباً میتوانم بگم که حدود 60 درصد از نیاز ما را برطرف کرد، خیلی از صحنهها بود که اگر جلوهای ویژه رایانهای نبود فیلمبرداری آن اصلاً شدنی نبود.
مثلاً گاوها از نیل بیرون میآیند و همدیگر را میخورند، یا ساختن احرام در آنطرف نیل و بعضی جاها تکثیر شهر و جمعیت و همینطور بعضی از صحنههایی که امکان ترکیبی کار کردن نبود گروه جلوهای ویژه به کمکمون آمد.
بنده به جلوهای ویژه اعتماد نداشتم چون تا به امروز هنوز نتوانستند در ایران جای اصلی خود را پیدا کنند.
مسعود عجمی-تبیان
منبع: سایت خبری قاصدک